Nes llendes qu'abelluga'l caín

Estimaos repunantes d'honor, repunantes numberarios y amigos y amigues en xeneral ya inclusive en capitán xeneral: Un añu más cellebramos el nuesu Congresu Nacional que güei reunimos en La Pola, villa capital de Llaviana, conceyu que ye berciu d'illustes compatriotes, del qu'el menor nun ye, precisamente, el presidente Barbón. Por favor, de pies ya inclinatio capitis . Podemos tar contentos del balance d'esti cursu pasáu. La nuesa asociación va medrando y, pesie a la nuesa particular idiosincrasia, dengún nun marchara nin fuere espulsáu, anque dalgún de los de la primera hora sigui cola so matraca de que cualisquier aconceyamientu en más al sur de Güerces, al és de Deva y al oés de Veriña ye cadiós y tenemos que disculpar la so ausencia otru añu. Esti añu tamién mos dexara una bona noticia: los políticos asturianos van faciéndose más repunantes y menos maltomaos, que ye como dicir que más del espíritu de Bimenes y menos del espíritu del alcázar de Toledo, más d'Urra...

  Perestimaos correlixonarios de la repunancia y amigos que mos visitáis: Ye pa mín un grande honor arrecibir nel areópagu de los repunantes d'honor a Xuan Nel Gonzali y de, una vegada diches unes pallabres, imponéi l'emblema'l so rangu que, nel nuesu casu, ye más entá: ye de ringorrangu. Xuan Nel Gonzali ye ún de los camises vieyes de la repunancia organizada, como los garibaldianos, que lo de la camisa nun lo inventaran los paseantes del amanecer, aquellos valientes de retaguardia. Ye ún de los factotum  del asuntu y puede qu'el principal. Toa empresa, seya del calter que seya, basa'l so trunfu nuna bona especialización funcional, cosa qu'ata'l gran Kropotkin, enemigu declaráu de la división del trabayu, aceutaba pa les primeres fases del desendolcu. Bono, nun ye d'estrañar: munchu príncipe y miles de siervos pero nun dexaba de ser un aldeganu que ye cuasimente sinónimu de ser un repunante. Si a min me correspondiera'l papel de proponer una llocura...

  El Fielato, 19 de mayu. El pasáu día 9 cellebráramos el Día d'Europa, en recuerdu y reafirmación de la declaración que Robert Schuman fixera en 1950, xustamente cincu años dempués de la rendición de los nazis. Europa taba devastada ya otra guerra asomaba pel horizonte. Francia propunxo a Alemaña una alministración conxunta del carbón y l'aceru, indispensable pa una industria armamentística común qu'evitase otru alfrentamietu ente europeos y, a un tiempu, sirviera d'avisu a los posibles enemigos. Asina nacía lo que, siete décades dempués, ye la Unión Europea, setenta años impensables pa unos pueblos que llevaben matándose dende sieglos enantes. Non namás ye la Unión un espaciu de paz, sinón tamién de democracia y progresu económicu, non ensín pasar por crisis y dificultaes, lo mesmo que por tremendos fracasos en más d'una y de dos ocasiones. Un antieuropeísmu irresponsable, más afitáu en dalgunos gobiernos y dalgunos partíos que nel conxuntu de la población, lleva ...

  (El Fielato, 5 de mayu) El pasáu día 21 presentárase nel Real Institutu d'Estudios Asturianos la versión asturiana de La biblia , abriéndose l'actu col mesmu versículu qu'encabeza la propia publicación, el del evanxeliu de Marcu que diz: "el cielu y la tierra pasarán, pero les mios pallabres nun van pasar". La traducción del testu llevó más de trenta años, dende 1988, cuando un equipu de biblistes, llingüistes y teólogos se punxo a la xera. Diérase un pasu alantre cuando, en 1997, presentaran una primer edición del Nuéu testamentu (Marcu, Matéu, Lluques y Xuan) y los Salmos de David.  La idega partiera del xesuita Federico González-Fierro y bien ceo contara col evanxélicu Rubén Fernández del Valle, desgraciadamente fallecíos ensín llegar ver la obra terminada. A estos dos uniérase más sero'l catalán José Luis Andavert, que fuera secretariu de la Sociedá Bíblica, y que, emocionáu, fora ún de los presentadores d'hai una selmana n'Uviéu. Tamién, poco ...

  Güei, 5 de mayu, conmemoramos la muerte de Napoleone Bonaparte, que finaba, con 51 años, nesti día de 1821, nel so confinamientu de la islla de Santa Elena, nun puntu perdíu nel océanu Atlánticu. Ñaciera n'Ajaccio en 1769, namás qu'un añu dempués de que Córcega fora incorporada a Francia, nel bierzu d'una familia nacionalista. De fechu, como mos cuenta Stendhal, nin tan siquier d'adultu, ya emperador, falaba mui bien francés y muncho peor italiano. El mariscal Dupont cuenta que-y prestaba, tando en guerra, dir a les tiendes onde taben soldaos corsos pa poder falar con ellos na so llingua. Y digo que conmemoramos  al home porque faese complicao cellebralu .  ¿Cómo recordalu?, ¿como al xeneral Bonaparte, l'héroe de Tolón y de la revolución, y tamién el primer cónsul de la república?, ¿como al Napoleón que se coronó a sigomesmu como emperador?, ¿como al invasor y conquistador?, ¿como al artífice del códigu civil que sentó les bases del estáu de drechu?  Fora encompar...

  Güei ye primeru de mayu y voi permitime tornar del italiano el testu del poeta anarquista Pietro Gori, que, con música del Nabuco de Verdi, el perconocíu movimientu coral de Va, pensiero , fora himnu de los obreros de los primeros años del sieclu XX. Durante'l fascismu el Va, pensiero yera una cosa incómoda: nun podía Mussolini arrenunciar a Verdi, el gran compositor nacional, pero la lletra alternativa de Gori sonaba silente, como la soledá sonora de Juan de la Cruz, perriba de les camises negres, los hachos y les blimes, y la corona de los saboyes. Y Mussolini pasó, el fascismu pasó, mientres qu'el movimientu obreru permaneció. Y quedó vivu Gori, y quedó vivu Verdi, y la república, y la democracia. Los anarquistes d'entóncenes nun algamaron la so sociedá ensín clases ya ensín estáu, pero dexaron fondera güelga nel pensamientu y na mesma vida cuotidiana. El mayestru Proudhon, el rebelde Bakunin, el científicu Kropotkin reviven cada primeru de mayu. Y Gori, como Verdi, ...